ਅੱਜ ਤੋਂ ਉੱਤਰਾਖੰਡ ਵਿੱਚ ਯੂਨੀਫਾਰਮ ਸਿਵਲ ਕੋਡ ਲਾਗੂ

ਉਤਰਾਖੰਡ-27 ਜਨਵਰੀ-ਉਤਰਾਖੰਡ ਅਜ ਇਤਿਹਾਸ ਰਚਣ ਜਾ ਰਿਹਾ ਹੈ। ਇੱਥੇ ਯੂਨੀਫਾਰਮ ਸਿਵਲ ਕੋਡ (ਯੂਸੀਸੀ) ਲਾਗੂ ਹੋਵੇਗਾ। ਇਸ ਤਰ੍ਹਾਂ ਉੱਤਰਾਖੰਡ ਅਜਿਹਾ ਕਰਨ ਵਾਲਾ ਭਾਰਤ ਦਾ ਪਹਿਲਾ ਸੂਬਾ ਬਣ ਜਾਵੇਗਾ। ਯੂਨੀਫਾਰਮ ਸਿਵਲ ਕੋਡ ਨਾ ਸਿਰਫ਼ ਪੂਰੇ ਸੂਬੇ ‘ਤੇ ਲਾਗੂ ਹੋਵੇਗਾ, ਸਗੋਂ ਇਹ ਰਾਜ ਤੋਂ ਬਾਹਰ ਰਹਿ ਰਹੇ ਉੱਤਰਾਖੰਡ ਦੇ ਲੋਕਾਂ ‘ਤੇ ਵੀ ਲਾਗੂ ਹੋਵੇਗਾ। ਇਹ ਇਤਿਹਾਸਕ ਬਿੱਲ ਦੁਪਹਿਰ ਕਰੀਬ 12:30 ਵਜੇ ਲਾਗੂ ਹੋ ਚੁੱਕਾ ਹੈ। ਮੁੱਖ ਮੰਤਰੀ ਪੁਸ਼ਕਰ ਸਿੰਘ ਧਾਮੀ ਪ੍ਰਧਾਨ ਮੰਤਰੀ ਨਰਿੰਦਰ ਮੋਦੀ ਦੀ ਰਾਜ ਫੇਰੀ ਤੋਂ ਠੀਕ ਪਹਿਲਾਂ ਅੱਜ UCC ਪੋਰਟਲ ਦਾ ਉਦਘਾਟਨ ਕਰਨਗੇ।

ਯੂਨੀਫਾਰਮ ਸਿਵਲ ਕੋਡ (ਯੂਸੀਸੀ) ਦਾ ਮਤਲਬ ਹੈ ਕਿ ਦੇਸ਼ ਵਿੱਚ ਰਹਿਣ ਵਾਲੇ ਸਾਰੇ ਨਾਗਰਿਕਾਂ ਲਈ ਇੱਕ ਹੀ ਕਾਨੂੰਨ ਹੋਵੇਗਾ, ਚਾਹੇ ਉਨ੍ਹਾਂ ਦਾ ਧਰਮ, ਜਾਤ ਜਾਂ ਲਿੰਗ ਕੋਈ ਵੀ ਹੋਵੇ। ਇਸ ਦੇ ਲਾਗੂ ਹੁੰਦੇ ਹੀ ਵਿਆਹ, ਤਲਾਕ, ਲਿਵ-ਇਨ ਰਿਲੇਸ਼ਨਸ਼ਿਪ, ਬੱਚਾ ਗੋਦ ਲੈਣ ਦੇ ਅਧਿਕਾਰ ਸਮੇਤ ਸਾਰੇ ਅਧਿਕਾਰਾਂ ਵਿਚ ਇਕਸਾਰਤਾ ਆ ਗਈ ਹੈ। ਫਿਰ ਧਰਮ ਦੇ ਆਧਾਰ ‘ਤੇ ਨਿਯਮ ਵੱਖਰੇ ਨਹੀਂ ਹੋ ਸਕਦੇ।

UCC ਦੋਨਾਂ ਪੁੱਤਰਾਂ ਅਤੇ ਧੀਆਂ ਲਈ ਜਾਇਦਾਦ ਵਿੱਚ ਬਰਾਬਰ ਦੇ ਅਧਿਕਾਰ ਨੂੰ ਯਕੀਨੀ ਬਣਾਉਂਦਾ ਹੈ। UCC ਦੇ ਤਹਿਤ, ਬਹੁ-ਵਿਆਹ ‘ਤੇ ਪਾਬੰਦੀ ਲਗਾਈ ਜਾਵੇਗੀ, ਅਤੇ ਇਸ ਇਤਿਹਾਸਕ ਕਾਨੂੰਨ ਦੇ ਤਹਿਤ ਇਕ ਵਿਆਹ ਨੂੰ ਆਦਰਸ਼ ਮੰਨਿਆ ਜਾਵੇਗਾ। ਯੂ.ਸੀ.ਸੀ. ਅਨੁਸਾਰ ਲੜਕਿਆਂ ਲਈ ਵਿਆਹ ਦੀ ਘੱਟੋ-ਘੱਟ ਉਮਰ 21 ਸਾਲ ਅਤੇ ਲੜਕੀਆਂ ਲਈ 18 ਸਾਲ ਨਿਰਧਾਰਤ ਕੀਤੀ ਗਈ ਹੈ।

ਵਿਆਹ ਜੋੜੇ ਦੇ ਧਾਰਮਿਕ ਰੀਤੀ ਰਿਵਾਜਾਂ ਅਨੁਸਾਰ ਹੋਵੇਗਾ ਅਤੇ ਵਿਆਹ ਦੀ ਰਜਿਸਟਰੇਸ਼ਨ ਲਾਜ਼ਮੀ ਹੋਵੇਗੀ। UCC ਦੇ ਲਾਗੂ ਹੋਣ ਤੋਂ ਬਾਅਦ, ਜਾਇਜ਼ ਅਤੇ ਨਜਾਇਜ਼ ਬੱਚਿਆਂ ਵਿੱਚ ਕੋਈ ਅੰਤਰ ਨਹੀਂ ਹੋਵੇਗਾ ਕਿਉਂਕਿ ਕਾਨੂੰਨ ਦਾ ਉਦੇਸ਼ ਜਾਇਦਾਦ ਦੇ ਅਧਿਕਾਰਾਂ ‘ਤੇ ਇਸ ਭੇਦ ਨੂੰ ਖਤਮ ਕਰਨਾ ਹੈ। ਇੱਕ ਵਾਰ UCC ਲਾਗੂ ਹੋਣ ਤੋਂ ਬਾਅਦ, ਸਾਰੇ ਬੱਚਿਆਂ ਨੂੰ ਜੈਵਿਕ ਬੱਚਿਆਂ ਵਜੋਂ ਮਾਨਤਾ ਦਿੱਤੀ ਜਾਵੇਗੀ।

ਕੀ ਬਦਲੇਗਾ?

– UCC ਦੇ ਲਾਗੂ ਹੋਣ ਤੋਂ ਬਾਅਦ, ਵਿਆਹ ਦੀ ਰਜਿਸਟ੍ਰੇਸ਼ਨ ਲਾਜ਼ਮੀ ਹੋ ਜਾਵੇਗੀ।

– ਕਿਸੇ ਵੀ ਧਰਮ, ਜਾਤ ਜਾਂ ਫਿਰਕੇ ਲਈ ਤਲਾਕ ਦਾ ਇਕਸਾਰ ਕਾਨੂੰਨ ਹੋਵੇਗਾ।

– ਹਰ ਧਰਮ ਅਤੇ ਜਾਤੀ ਦੀਆਂ ਲੜਕੀਆਂ ਲਈ ਵਿਆਹ ਦੀ ਘੱਟੋ-ਘੱਟ ਉਮਰ 18 ਸਾਲ ਹੋਵੇਗੀ।

– ਸਾਰੇ ਧਰਮਾਂ ਨੂੰ ਬੱਚਾ ਗੋਦ ਲੈਣ ਦਾ ਅਧਿਕਾਰ ਹੋਵੇਗਾ, ਦੂਜੇ ਧਰਮ ਦੇ ਬੱਚੇ ਨੂੰ ਗੋਦ ਨਹੀਂ ਲਿਆ ਜਾ ਸਕਦਾ।

– ਉੱਤਰਾਖੰਡ ਵਿੱਚ ਹਲਾਲਾ ਅਤੇ ਇਦਤ ਵਰਗੀਆਂ ਪ੍ਰਥਾਵਾਂ ਬੰਦ ਹੋ ਜਾਣਗੀਆਂ।

– ਜੇਕਰ ਪਤੀ-ਪਤਨੀ ਜਿੰਦਾ ਹਨ ਤਾਂ ਦੁਬਾਰਾ ਵਿਆਹ ਕਰਨ ਦੀ ਪੂਰੀ ਤਰ੍ਹਾਂ ਮਨਾਹੀ ਹੋਵੇਗੀ।

– ਜਾਇਦਾਦ ਵਿੱਚ ਲੜਕੇ ਅਤੇ ਲੜਕੀਆਂ ਦਾ ਬਰਾਬਰ ਹਿੱਸਾ ਹੋਵੇਗਾ।

– ਲਿਵ-ਇਨ ਰਿਲੇਸ਼ਨਸ਼ਿਪ ਲਈ ਰਜਿਸਟ੍ਰੇਸ਼ਨ ਜ਼ਰੂਰੀ ਹੈ।

– ਜੇਕਰ ਲਿਵ-ਇਨ ਰਿਲੇਸ਼ਨਸ਼ਿਪ ਵਿੱਚ ਰਹਿਣ ਵਾਲਿਆਂ ਦੀ ਉਮਰ 18 ਅਤੇ 21 ਸਾਲ ਤੋਂ ਘੱਟ ਹੈ, ਤਾਂ ਮਾਤਾ-ਪਿਤਾ ਦੀ ਸਹਿਮਤੀ ਲੈਣੀ ਪਵੇਗੀ।

– ਲਿਵ-ਇਨ ਮੈਰਿਜ ਤੋਂ ਪੈਦਾ ਹੋਏ ਬੱਚੇ ਨੂੰ ਵਿਆਹੇ ਜੋੜੇ ਦੇ ਬੱਚੇ ਦੇ ਬਰਾਬਰ ਅਧਿਕਾਰ ਪ੍ਰਾਪਤ ਹੋਣਗੇ।

– ਅਨੁਸੂਚਿਤ ਕਬੀਲਿਆਂ ਨੂੰ ਯੂਨੀਫਾਰਮ ਸਿਵਲ ਕੋਡ ਤੋਂ ਬਾਹਰ ਰੱਖਿਆ ਗਿਆ ਹੈ।